دستگاه کروماتوگرافی گازی
دستگاه GC یا کروماتوگرافی گازی یکی از تجهیزات رایج آزمایشگاهی به منظور جداسازی و شناسایی مواد می باشد. این روش اصولا که برای بررسی و جداسازی مواد فرار بدون تجزیه شدن آن‌ها، بکار می‌رود. در مواردی مانند تعیین میزان خلوص یک ماده، جداسازی و شناسایی اجزا تشکیل دهنده یک مخلوط از مواد فرار و تجزیه کمی اجزای مختلف یک ترکیب (با تعیین نسبت اجزا) کاربرد دارد. علاوهبراین دستگاه GC در صنایع مختلفی از جمله کشاورزی و صنایع غذائی، صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی، صنایع پتروشیمی و محیط زیست کاربرد دارد. به طور کلی از کروماتوگرافی گازی برای آنالیز باقیمانده سموم کشاورزی و آفت کش ها، اسید های چرب، الکلها، ترکیبات فرار موجود در آب و پساب و عطر و اسانس ها استفاده می شود.
اساس کار دستگاه کروماتوگرافی گازی
در کروماتوگرافی گازی GC یک فاز ساکن داریم و یک فاز متحرک. فاز متحرک در واقع همان گاز حامل است که حاوی نمونه آنالیت می باشد، این گاز یک گاز بی اثر برای مثال هلیوم، نیتروژن، آرگون و دی‌اکسید کربن است. نمونه آنالیت معمولاً در حالت مایع به سیستم تزریق می شود. پس از آن مایع به حالت بخار درآمده و با گاز حامل مخلوط شده و بعد از مخلوط شدن این فاز متحرک وارد ستون می شود. در اثر عبور فاز متحرک از ستون کروماتوگرافی بخشی از نمونه توسط فاز ساکن جذب می شود. در واقع فاز ساکن یک جسم جامد جاذب یا لایه نازکی از یک مایع غیر فرار است که به دیواره داخلی ستون یا به صورت پوششی روی سطح گلوله‌های شیشه ای یا فلزی قرار داده شده است. در واقع اساس جداسازی در کروماتوگرافی گازی همین تمایل نمونه به فاز ساکن در حین عبور از ستون می باشد و هر مولکولی که با ارتباط سست‌تر جذب ستون شده است، زودتر و جزئی که قدرت جذب بیشتری با ستون دارد، دیرتر از ستون خارج می‌شوند. بنابراین اجزای جذب شده بسته به میزان بر هم کنش با فاز ساکن در فواصل زمانی و به تدریج از آن جدا می گردد. پس از جدا شدن نمونه از فاز ساکن و خروج از ستون، شناسایی ماده و میزان آن در آنالیت توسط دتکتور GC و سیگنال های خروجی از آن تعیین می گردد.